Fig.24
De kop boven het 7e artikel uit de serie van 9,
in weekblad De Zwerver van 16 aug.1947
- Behalve medewerkers van buiten de gevangenis hebben de volgende personen deelgenomen aan deze gevangeniskraak: Bob Scheepstra, Petertje van de Hengel uit Nijmegen, Johannes ter Horst, Geert Schoonman en Piet Alberts (deze drie uit Enschede), Joop Abbink met 'Wiebe' (Piet Niewold) uit Apeldoorn, Dirk van Harten en Henk Michel ("Kleine Koos") beiden uit Wierden.
Direct stapten de KP-ers op de fiets, ieder op weg naar zijn eigen stek. De Twentenaren werden in Apeldoorn bij Joop Abbink van een goede maaltijd voorzien voordat ze de trein naar Enschede namen. Op het station Delden ontwaarden zij enkele bekenden in een tegemoetkomende trein. Het waren drie verzetsmensen uit Zenderen die hen dringend gebaarden mee te komen. Zij waren onderweg naar Zutphen, want in het Huis van Bewaring daar zat een man die er nodig uit moest, anders ging hij de volgende dag op transport. Twee voldeden aan dat verzoek, terwijl de derde naar Enschede doorreisde om daar het thuisfront gerust te stellen. Dankzij de medewerking van een bewaker werd diezelfde avond ook die gevangene in Zutphen bevrijd.
- Nawoord.
- De wijze waarop de overval op de Koepelgevangenis in juni 1944 werd uitgevoerd stond model voor de aanpak die ook door de knokploegen van Friesland werd gevolgd toen zij zeven maanden later (op 8 dec. 1944) het Huis van Bewaring in Leeuwarden overvielen en er 51 mensen uit haalden. Ook in Leeuwarden wisten pseudo-agenten met een pseudo-gevangene zich toegang te verschaffen om vervolgens andere verzetsmensen binnen te laten.
Dit gebeuren verwierf grotere bekendheid door de film "De Overval" die er in de jaren 60 aan is gewijd (met hoofdrollen voor Kees Brusse en Rob de Vries).
Een opvallend feit is dat op geen van deze drie overvallen (Koepel Arnhem 11 mei 1944, Huis van Bewaring Arnhem 11 juni 1944, Huis van Bewaring Leeuwarden 8 december 1944) represailles zijn gevolgd. Dit zal ongetwijfeld verband houden met de keurige gang van zaken: er werd geen schot gelost en er vielen geen slachtoffers, aan welke kant dan ook. Ook zal van invloed zijn geweest dat de bezetter zich ervoor schaamde zo op z'n nummer te zijn gezet, en daarop niet de publieke aandacht heeft willen vestigen.
Kortom: het waren acties met groots resultaat, die het verdienen om ook nu nog te worden herdacht.
S.E. Scheepstra
J.B. Weitkamp