Skip to main content

De overval op het Huis van bewaring in Arnhem op zondag 11 juni 1944.


De eerste poging: over de muur, op maandag 29 mei.

img Frits SlompFig. 16
Plattegrond van Huis van Bewaring,
met plan "over de muur" (De Zwerver, 19 juli 1947)

Eind mei liet Joop van Veldhoven weten dat er snel iets moest gebeuren omdat de toestand voor Zwarts steeds nijpender werd. Het lag in de bedoeling om over de vier meter hoge buitenmuur op de binnenplaats van de gevangenis (Zie fig.16) te klimmen en dan de daar surveillerende politie onschadelijk te maken, zodat de weg vrij kwam naar de deur die toegang gaf tot de gevangenis.

Omdat op zon- en feestdagen vaak wat minder personeel aanwezig was werd besloten de kraak uit te voeren in de nacht die volgt op tweede Pinksterdag, van maandag 29 op dinsdag 30 mei, tussen één en twee uur. Bob en Joop klimmen op de buitenmuur maar wanneer zij de meegebrachte ladder laten zakken aan de andere kant daarvan blijkt dat hij daar de grond niet raakt. Terwijl ze proberen een stuk touw aan de ladder vast te knopen komt uit de schaduw een bewaker te voorschijn. Een vuurgevecht volgt. Niemand raakt gewond maar alles is in staat van alarm en nu is het zaak zo snel mogelijk weg te komen.

De ploeg uit Enschede, die met de auto naar huis op weg gaat, wordt bij een controle aangehouden. Er vallen schoten maar ze rijden door. Verderop gaan ze van de weg af om zich de rest van deze nacht te verbergen. Als ze de volgende morgen bij daglicht verder willen gaan waarschuwt een voorbijganger dat het in de omgeving waar ze zich bevinden 'stikt van de moffen' en dat hun commandant dicht in de buurt is. Maar de ongewenste ontmoeting blijkt dan al niet meer te vermijden en het komt tot een schotenwisseling waarbij de commandant het leven laat. Harry Saathof krijgt een kogel in zijn been en is dusdanig gewond dat hij voorlopig niet meer aan activiteiten van zijn groep kan deelnemen.